Günümüzde birçok kişi Amerika’da yaşama hayali kurarken, Dr. Ece Aynur Onur (39) ABD’de akademisyenliği bırakıp memleketi Burdur’un bir köyünde yaşamayı tercih etti. Çiftçi olmak için mesleğinden vazgeçen Onur o süreci, “Dedem merhum olduktan sonra ondan miras kalan tarlaları tespit etmek için 2015 yılında birinci kez Kayalı köyüne gittim. Köyün kendi yazgısına terk edilmiş olduğunu gördüm. Okul kapalıydı. Köyde sıhhat ocağı, hatta bakkal bile bulunmuyordu. Bu durum beni derinden sarstı. Ben o periyotta Indiana Üniversitesi’nde iki yıl üst üste ‘Geleceğin Eğitimcisi’ ve ‘Yılın Eğitimcisi’ mükafatlarını almıştım. Kayalı köyünde okulun önünde beklerken gerçek hızıma tokat üzere çarptı. Köyüm bu durumdayken benim ABD’de o mükafatları almış olmamın hiçbir değeri ve manası yoktu” diyerek anlattı.
“Burdurluyum fakat subay çocuğu olduğum için yakın vakte kadar Burdur’da hiç yaşamamıştım. 2008 yılında Fulbright Bursu’na hak kazanarak ABD Indiana Üniversitesi’nde Askeri Antropoloji alanında yüksek lisans ve doktora yaptım. Lisans diplomamı Türkiye’de ODTÜ Memleketler arası Bağlantılar Bölümü’nden aldım.”
SAHAYA İNDİ
Bölgenin Göller Yöresi sonlarında olmasına karşın kuraklık ile boğuştuğunu söyleyen Ece Aynur Onur, “Acilen bir şeyler yapılmalıydım. Savaş uzmanı bir antropolog olarak önümüzdeki yüzyılı su ve besin savaşlarının belirleyeceğini öngörerek üniversiteyi bıraktım ve alana indim. Bölgemizde çok süratli bir biçimde sulu tarımdan susuz tarıma ve eş vakitli olarak büyükbaş hayvancılıktan küçükbaş hayvancılığa geçiş yapılması gerektiği sonucuna vardık. Yaptığımız araştırmalar sonucunda kapasitemizin hayvancılıktan fazla tarıma uygun olduğunu belirledik ve o yoldan ilerledik. Bir manada amfide anlattığım teorik bilgileri birebir tarlada ve fabrikada uygulamaya başladım” dedi.
Küçükken tarla işlerine ilgi duymayan, köy hayatını hiç sevmeyen Onur, “İlk kere ABD’de konutumun bahçesinde domates, salatalık üzere eserler yetiştirmeye başladım. Zira sebzeler plastik üzere lezzetsiz ve kokusuzdu. Ben Türkiye’deki zerzevat ve meyveyi özlüyordum. Dokuz yıl ABD’de yaşadıktan sonra Türkiye’ye geldiğimde gördüm ki buradaki zerzevat ve meyve de ABD’deki üzere olmuş. Dedemin köyüne ve topraklarına sahip çıkma güdüsü ve çocukluğumun pak besinine duyduğum hasret beni toprakla buluşturdu” diyerek çiftçilik yapma nedenlerini anlattı.
‘AİLEM REAKSİYON GÖSTERDİ’
Mesleğini bırakıp çiftçilik yapmak istediğini söylediğinde ailesinden ve etrafındakilerden büyük reaksiyon aldığını söyleyen Onur, “İlk başta delirmişim üzere tepki gösterdiler. ‘Seni bunun için mi okuttuk?’, ‘İnsan konutunu barkını satıp çiftçilik yapar mı?’, ‘Köyde çamurun içinde ne işin var?’, ‘Hiç köyde yaşamadın, tarlaya ayak basmadın, yapamazsın’ üzere yorumlar yaptılar. Fakat artık en büyük destekçim ailem ve yakın etrafım. Benimle ve yaptığım işle gurur duyuyorlar” diyerek tüm pürüzlere karşın maksatlarına ulaştığını lisana getirdi.
‘HASAT VAKTİ DAİMA ÇALIŞIYORUZ’
“Ben askeri antropolog olmak dünyanın en sıkıntı mesleklerinden biri sanıyordum. Aslında dünyada sayılı askeri antropolog var. Ama çiftçilik de bir o kadar ve hatta tahminen de daha sıkıntı bir meslekmiş” diyen Onur, hasat vaktinde uyumadan, yiyip içmeden çalıştıklarını lisana getirdi. Doktora saha çalışması için üç yıl boyunca askeri arşivlerde çalıştığını, dört kentte 300 bireyle derinlemesine mülakatlar yaptığını anlatan Onur, “Sahadan topladığım bilgileri sınıfta genç beyinlere işledim. Son üç yıldır çiftçilik yapıyorum. Üniversite akademisyenliğinden tarla akademisyenliğine terfi ettim. Susuz tarım ile en ön cephede vatan savunması yapıyorum” diye konuştu.
“Kırsalda olmak, tabiatla iç içe yaşamak, ekmeğini topraktan kazanmak harika bir his. Büyük konuşmayayım lakin bir daha hiçbir güç beni kentte, bir apartman dairesinde, trafiğin içinde yaşatamaz. Toprağa ne verirseniz misliyle size geri veriyor. Ektiğimiz-diktiğimiz tohumun, fidenin, fidanın çiçekler açmasını izlemenin, bu çiçekleri şifalı ve mis kokulu yağlara dönüştürüp halkın hizmetine sunmanın bana verdiği memnunluğu hiçbir şeye değişmem.”
SUSUZ TARIM NEDİR?
Susuz tarımın, klâsik ismiyle kuru tarımın, Mezapotamya’da ve Anadolu’da insanların toprağı grup biçmeye başladıkları birinci günden beri yani yaklaşık 10 bin yıldır uygulandığını aktaran Onur, “Yağmur ve kar yağışına dayalı bir tarım formülü. Tohum yahut fidenin dikimi esnasında verilen can suyu dışında sulama yapılmaz. Peki, ben 10 bin yıllık ‘kuru tarıma neden ‘susuz tarım’ ismini verdim? Susuz tarım, bu tarım tekniğinin susuzluk ve kuraklıkla çabada oynayacağı değerli role vurgu yapmak için kullandığım bir kavram. Kuru tarımın klâsik formüllerinden farklı olarak, susuz tarımda, topraktaki nemi koruma etmeye yönelik Amerika Birleşik Devletleri, Birleşik Arap Emirlikleri, İsrail uygulamalarından derlediğim en şimdiki teknikleri uyguluyoruz” açıklamalarında bulundu.
Küçük aile işletmelerinde kuraklığa sağlam lavanta, ölmez çiçeği ve tıbbi adaçayı üzere tıbbi ve aromatik bitkiler ile arpa ve nohut üzere besin eserleri ürettiklerini belirten Onur, “Bunun yanında Toprağın Melekleri ismini verdiğim 25 kadar bayan tarım emekçisi ile birlikte çalışıyoruz. Ailem ve Toprağın Melekleri olmasa tarım yapamam” dedi.
‘GELECEĞİN KALİTELİ ÖMRÜ KIRSALDA’
Dr. Ece Aynur Onur, çiftçi olmak isteyen lakin yürek edemeyenlere, “Her şeyden evvel köylülüğün geri kalmışlık olduğu inancını unutsunlar ve çiftçiliğin prestijsiz bir meslek olduğu niyetini akıllarından silsinler. Geleceğin özgür ve kaliteli ömrü kırsalda olacak. Çiftçilik kod yazmayı bilmek kadar itibarlı bir meslek olarak görülecek. Çiftçilik Anadolu halkına, Anadolu bayanına ve erkeğine, bilhassa de gençlere çok yakışıyor. Buradan her yaştan vatandaşımıza çağrım lütfen topraklarınızı, köyünüzü terk etmeyin. Toprağınıza, toprağımıza sahip çıkın” davetinde bulundu.