Moskova, Eylül ayından bu yana Ukrayna’daki savaşta mağlubiyetler almaya devam ediyor. Ordusu kasvetler yaşayan Vladimir Putin ise geçen ay Rus topraklarını savunmak için ‘mümkün olan tüm araçları’ kullanacağını söyleyerek nükleer telaffuzunu hızlandırdı ve dünya çapında endişe yarattı.
Bu haftanın başlarında, İngiliz istihbarat teşkilatı GCHQ lideri Jeremy Fleming, Rusya’nın Ukrayna’da yahut etrafında bir taktik nükleer silah kullanmaya hazırlandığına dair rastgele bir işaret görmediğini söyledi. GCHQ, Rus askeri hareketlerini ve ordusunun nükleer bir savaş başlığını konvansiyonel bir füzeyle eşleştirmeye çalışıp çalışmadığını izliyor.
PUTİN BLÖF MÜ YAPIYOR?
Uzmanlar çoklukla Putin’in ABD yahut NATO’nun Ukrayna’nın yanında savaşa girmemesini sağlamak için batıda kaygı ve meçhullüğü kışkırtmaya çalışan bir blöf yaptığına inanıyor.
Kriz şimdilik mümkün görülmüyor, lakin yetkililer dehşetli nüfuslarına dayanak sağlamak için planları yine inceliyor.
Batılı yetkililer, Rusya’nın Ukrayna’da yahut yakınında bir nükleer bomba patlatması durumunda kendi ülkelerinde kaos ve paniği önlemek için perde gerisinde “ihtiyatlı planlama” yapıyorlar.
Nükleer bir krizin pek muhtemel görülmemesine karşın, milletlerarası yetkililerin, nükleer tırmanıştan korkan nüfuslara acil dayanak ve garanti sağlama planlarını tekrar inceledikleri açıklandı.
Dün bir brifingde konuşan yetkili, nükleer bir olaydan sonra yaşanacak paniğin yahut kentlerden topluca kaçan insanların yaratacağı kaosun nasıl engelleneceğiyle ilgili planlamalardan bahsetti.
NÜKLEER PLANLAR GÖZDEN GEÇİRİLİP YENİLENİYOR
İsminin açıklanmaması şartıyla konuşan batılı yetkili, hükümetlerin ‘bir dizi muhtemel senaryo için ihtiyatlı planlama’ yaptıklarını söyledi, fakat Rusya’nın savaşta rastgele bir nükleer silah kullanmasının ‘tiksindirici’ olacağını vurguladı.
Halkı bilgilendirme kampanyaları ve hatta bir nükleer savaşta nasıl hayatta kalınacağına dair okul tatbikatları 1950,60 ve 70’lerde, yani Soğuk Savaş sürerken bilhassa ABD’de epeyce popülerdi.
Bu kampanyalar, topyekûn bir nükleer çatışmadan sağ çıkmanın mümkün olabileceği tarafındaki teklifleri nedeniyle hatırı sayılır bir tenkit ve latife konusu oldu, fakat bu durumda odak noktası, nükleer bir tansiyonun denetimsiz bir biçimde tırmanacağı korkusu üzerine halkın paniğini, bilhassa de büyük kentler için, önlemek olmalıdır.
PLANLAMA YANLIŞ İZLENİM YARATABİLİR
Nükleer Silahsızlanma Kampanyası genel sekreteri Kate Hudson şunları söyledi:
“Bu ‘ihtiyatlı planlama’, İngiliz hükümetinin soğuk savaş periyodundaki Koru ve Hayatta Kal kampanyasına geri dönüyor. Bu, ortada bir nükleer silah ya da hücum ihtimali olduğu konusunda yanlış bir izlenim verdiği için kınandı.”
Batılı yetkili, Rus başkan Putin’in nükleer kullanım hakkındaki yorumlarının ‘son derece sorumsuz’ olduğunu ve öbür hiçbir ülkenin nükleer silahlardan bahsetmediğini söyledi. Batı dünyasın “Bunu nükleer bir kriz olarak görmüyoruz” fikri etrafında fikir birliği içinde.
İsmini açıklamayan yetkili, ABD tarafından yapılan yorumları yineleyerek, “Nükleer silahların rastgele bir halde kullanılması, 1945’ten beri devam eden bir tabuyu kırar ve bu, Rusya için olduğu kadar herkes için önemli sonuçlara yol açar” dedi.
“MOSKOVA İÇİN DEĞİL DÜNYA İÇİN FELAKET OLUR”
Geçen ayın sonuna gerçek, ABD ulusal güvenlik danışmanı Jake Sullivan, altı yahut yedi Hiroşima patlaması gücüne sahip olabilecek bir taktik nükleer silah kullanmaya çalışırsa bunun Moskova için ‘felaket sonuçları’ olacağını söylemişti.
Batı, kasıtlı bir meçhullüğü korumak için nasıl reaksiyon vereceğini açıklamak istemiyor. Rusya’nın bu çeşit saldırısı sonrası Batı’daki nükleer silahlı ülkelerin neler yapacağı ehemmiyet kazanıyor.
Ancak beklenti, süratle ortaya çıkabilecek toptan bir felaketten kaçınmak için verilecek birinci reaksiyonun nükleer olmayacağı tarafında.
MACRON, HALİNİ NET HALDE ORTAYA KOYDU
Bu fikir, Emmanuel Macron’un geçtiğimiz gün yaptığı açıklamayla da örtüşüyor.
Macron, müttefiklerini kızdırmayı göze alarak ve ittifak saflarını bozarak da olsa, Ukrayna’da bir Rus nükleer saldırısı olursa benzeri bir misilleme buyruğu vermeyeceğini söyledi.
Fransa cumhurbaşkanı, ülkesinin temel çıkarlarının, bölgede Ukrayna’da balistik bir nükleer akın olması durumunda direkt etkilenmeyeceğini söyledi.